Gözyaşı sistemi, gözlerin nemlenmesini, temizlenmesini ve korunmasını sağlayan önemli bir yapıdır. Bu sistemde meydana gelen bozukluklar, göz sağlığını olumsuz etkileyebilir ve çeşitli semptomlara yol açabilir. Gözyaşı sistemi hastalıkları, gözyaşı üretimi, dağılımı veya drenajı ile ilgili sorunlardan kaynaklanır.
Gözyaşı kanal tıkanıklığı, gözyaşının buruna akmasını engelleyen ve gözde sulanma, çapaklanma ve enfeksiyonlara neden olan bir durumdur. Bu sorunun tedavisinde genellikle dakriyosistorinostomi (DSR) gibi cerrahi yöntemler kullanılır. Ancak bazen bu ameliyatlar başarısız olabilir ve hastaların şikayetleri devam edebilir. Başarısız gözyaşı kanal ameliyatlarının tedavisi, altta yatan nedene bağlı olarak değişir ve genellikle daha karmaşık cerrahi teknikler gerektirir.
Gözyaşı ve göz sağlığı işlevsel açıdan bir bütünlük oluşturur. Gözyaşı kanalı normalde buruna açılır. Tıkanıklık en sık kanalın buruna açıldığı bölgede (nazolakrimal kanal) ortaya çıkar. Kadınlarda ve yaşlılarda daha sık görülür. Göz sulanması, çapaklanma, bulanık görme gibi yakınmalara neden olur. Bazı hastalarda gözyaşı kesesi büyüyebilir ve alt gözkapağının iç-alt kısmında şişkinlik oluşturur. Bazen yüzün yarısına yayılan şiddetli kese iltihapları gelişebilir (“akut dakriyosistit”) Gözyaşı kanalına verilen sıvının hastanın boğazına gitmemesi veya az miktarda geçmesi kanalın tıkanık olduğunu gösterir. Tedavisi cerrahidir. İlaçlar faydasızdır. Ameliyatta tıkanıklığın üstündeki bir seviyeden yeni bir gözyaşı kanalı oluşturulur. (“Dakriyosistorinostomi”, “DSR”) Bu işlem buruniçi veya cilt yoluyla yapılabilir. Cilt yoluyla ameliyatın başarı oranı daha yüksektir. Hastaların %95-98’de ilk ameliyattan sonra düzelme olur. Lazer ve buruniçi yolla yapılan ameliyatlardan sonra tekrar tıkanma olasılığı daha yüksektir. Cilt yoluyla cerrahi, yeni tekniklerle, ciltte farkedilebilir bir iz bırakmayacak şekilde yapılabilir. Ameliyat çoğu hastada lokal anestezi ile yapılır ve hasta aynı gün taburcu edilir. Başarısız gözyaşı kanal ameliyatları. Daha önce gözyaşı kanal ameliyatı geçiren ve ameliyatın başarısız olduğu hastalarda 2. kez müdahaleden sonra yakınmalarından kurtulabilir. İkinci kez gözyaşı kanal ameliyatları sıklıkla bu alanda deneyimli göz hekimleri, oküloplastik cerrahi alanında yetkinlemiş göz hekimleri tarafından yapılır. Göz hekiminiz gerek duyduğunda sizi bunun için deneyimli bir oküloplastik cerrahi uzmanına yönlendirecektir.
Bebeklerde yaygın görülen bir sorundur. Genellikle gözyaşı kanalının buruna açıldığı bölgede bir zar olmasına bağlıdır. Gözde sulanma ve sık sık çapaklanmaya neden olur. Bazı bebeklerde gözyaşı kesesi şişkinliği oluşabilir. Tedavide hastanın yaşına ve klinik bulgulara göre, gözyaşı kesesi masajı, lakrimal sondalama, silikon tüp yerleştirilmesi ve dakriyosistorinostomi gibi yöntemlere başvurulur. Ameliyat sonuçları son derece başarılıdır. Hastaların büyük çoğunluğunda bir ameliyat yeterli olur. Daha önce sondalama veya silikon tüp yerleştirme yapıldığı halde, sulanması devam eden hastalarda tedavi seçenekleri tükenmiş değildir. Bu hastalarda da gözyaşı kanal ameliyatları, hekimin deneyimi ile orantılı olarak, son derece başarılıdır.
Gözyaşı sistemi hastalıkları, erken teşhis ve doğru tedavi ile kontrol altına alınabilir. Göz sağlığınızı korumak için düzenli göz muayenelerinizi aksatmayın ve belirtileri ciddiye alın.
Op. Dr. Ayşe Dolar Bilge
Göz Hastalıkları Uzmanı
Türkçe
